مهر ماه سال ۱۴۰۱ بود که شورای فرهنگ عمومی خراسان رضوی روز دهم دی را به مناسبت قیام مردم مشهد در ۱۰دی ماه ۱۳۵۷ به عنوان «روز ملی مشهد» به شورای فرهنگ عمومی کشور پیشنهاد داد تا در تقویم رسمی کشور این روز با نام روز ملی مشهد ثبت شود.
پس از گذشت سه سال از این پیشنهاد، دو ماه پیش بود که خبری در خروجی رسانهها مبنی بر «مخالفت شورای فرهنگ عمومی کشور با روز ملی مشهد» آمد و این موضوع موجب شد مسئولان واکنشهایی به آن نشان دهند. در ادامه این واکنشها، ۶ دی سال جاری، آیتالله سید احمد علمالهدی، نماینده ولیفقیه در خراسان رضوی در دیدار اعضای ستاد گرامیداشت روزهای نهم و دهم دی ماه گفت: «ما این مطالبه را از شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس شورای اسلامی داریم که در فرایند نامگذاری این روز به نام مشهد همکاری و تسریع بیشتری داشته باشند تا هرچه زودتر این روز بزرگ به عنوان «روز مشهد» در تقویم رسمی کشور به ثبت برسد».
برای پیگیری آخرین وضعیت ثبت روز ملی مشهد در شورای فرهنگ عمومی کشور، به سراغ یکی از مسئولان اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی رفتیم که مسئولیت دبیری شورای فرهنگ عمومی استان، برعهده این نهاد است.
پیشنهادها برای روز مشهد از دل کارگروه درآمده است
یوسف امینی، معاون فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد خراسان رضوی در این باره در گفتوگو با طوس اظهار کرد: در مورد نامگذاری یک روز به نام شهر مشهد، هیچگونه تردیدی وجود ندارد و این امر یک ضرورت است. مشهد نیز همانند سایر شهرها و استانها باید در تقویم رسمی کشور، روزی را بهعنوان «روز ملی مشهد» داشته باشد. این موضوع حدود ۵ تا ۶ سال پیش مطرح شد. در ابتدای طرح، کارگروهی در دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی تشکیل شد تا تمامی جوانب موضوع مورد بررسی قرار بگیرد و با توجه به ویژگیهای فرهنگی، تاریخی، تمدنی، مذهبی و علمی مشهد، لازم بود روزی جامع برای این شهر انتخاب شود؛ چرا که هدف، نهادینهسازی و بازنمایی ظرفیتها و توانمندیهای بالفعل و بالقوه مشهد در یک روز مشخص بود.
او گفت: کارگروه یاد شده از گروههای مختلف نخبگان نظرخواهی کرد و پیشنهادهای بسیاری دریافت شد. پس از پایش اولیه، این پیشنهادها به ۱۰ مورد کاهش یافت. برخی از گزینهها شامل روز ولادت امام رضا(ع)، روز ورود حضرت رضا(ع) به مشهد و خراسان، روز ۲۳ آذر، روز ۸ آبان و روز ۱۰ دی بود. در نهایت، جمعبندی آن زمان بر انتخاب روز دهم دی به دلیل قیام مردم مشهد در سال ۱۳۵۷ بهعنوان «روز مشهد» قرار گرفت.
معاون فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد خراسان رضوی ادامه داد: بر همین اساس، شورای فرهنگ عمومی استان ۱۰ دی را به دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی کشور پیشنهاد داد؛ زیرا جایگاه حقوقی شورای فرهنگ عمومی خراسان رضوی در این زمینه فقط پیشنهاددهنده است. در ادامه، کارشناسان شورای فرهنگ عمومی کشور با توجه به قوانین و مقررات، نظرات کارشناسی خود را در دبیرخانه مطرح کردند.
هیچگاه بحث رد این روز به عنوان روز مشهد مطرح نبوده است
امینی درباره موضوع رد روز مشهد از سوی شورای فرهنگ عمومی کشور نیز تأکید کرد: هیچگاه بحث رد این روز به عنوان روز مشهد مطرح نبوده؛ بلکه تنها ابهامات و پرسشهایی وجود داشت. برای نمونه، یکی از مباحث این بود که روز ۱۰ دی برای مردم کشور شناخته شده نیست و بسیاری نمیدانند در این روز چه اتفاقی در این شهر رخ داده است. از آنجا که روزی که قرار است به نام روز ملی مشهد مطرح شود، باید در سطح کشور شناخته شده باشد، خوشبختانه در یکی دو سال اخیر با تشکیل دبیرخانههای مردمی و برگزاری برنامههای مختلف، روز ۱۰ دی ۱۳۵۷ و وقایع قیام مردم مشهد در آن سال از نظر رسانهای معرفی شد تا مردم با این روز آشنا شوند.
او با بیان اینکه آخرین اقدام دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی کشور، مکاتبه با مرکز اسناد انقلاب اسلامی و استعلام رسمی درباره روز ۱۰ دی و قیام سال ۵۷ مشهد بود، افزود: مرکز اسناد انقلاب اسلامی به عنوان مرجع رسمی تاریخنگاری انقلاب اسلامی باید نظر مستند خود را اعلام کند؛ از جمله اینکه دقیقاً چه اتفاقی رخ داده و چه تعداد افراد در این روز به شهادت رسیدهاند، تا این موضوعات به صورت مستند به ثبت برسد و تصمیمهای لازم اتخاذ شود.
معاون فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد خراسان رضوی در پایان خاطرنشان کرد: ما این موضوع را از دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی کشور پیگیری میکنیم و وظیفه داریم پرسشهای کارشناسی مطرح شده از سوی این نهاد را با کمک نخبگان پاسخ دهیم تا در نهایت بتوانیم آنها را قانع کنیم که این روز ظرفیت لازم برای نامگذاری بهعنوان «روز ملی مشهد» را دارد.
هیچ نامهای مربوط به انقلاب مشهد از شورای فرهنگ عمومی کشور نداشتیم
برای اطلاع از اینکه شورای فرهنگ عمومی کشور در دو ماه اخیر از مرکز اسناد انقلاب اسلامی برای دریافت مستندات به منظور ثبت روز ملی مشهد مکاتباتی داشته یا خیر، با دفتر معاونت اسناد مرکز اسناد انقلاب اسلامی تماس گرفتیم و عسکری، معاون دفتر اسناد این مرکز در گفتوگو با طوس اعلام کرد: دستکم در دو ماه اخیر هیچ نامهای در زمینه اسناد مربوط به انقلاب مشهد از شورای فرهنگ عمومی کشور نداشتیم.
لزوم پیگیری جدی و دقیق از سوی مسئولان
با توجه به این اظهارنظر، پر واضح است که باید مسئولان استان پیگیری جدیتری نسبت به تسریع در روند ثبت روز ملی مشهد از سوی شورای فرهنگ عمومی کشور داشته باشند؛ چرا که با توجه به گذشت دو ماه از آخرین اظهارنظرهای این شورا، هنوز مکاتبهای به منظور دریافت اسناد از مرکز اسناد انقلاب اسلامی صورت نگرفته است. موضوع نامگذاری روز ملی مشهد، نه تنها یک مطالبه محلی؛ بلکه ضرورتی ملی است که ریشه در تاریخ، فرهنگ و هویت این شهر دارد. قیام مردم مشهد در دهم دی ماه ۱۳۵۷ بخشی مهم از حافظه تاریخی انقلاب اسلامی است و ثبت آن در تقویم رسمی کشور، افزون بر پاسداشت یاد و خاطره شهدا و مبارزان، به تقویت انسجام فرهنگی و هویتی مشهد و ایران کمک خواهد کرد.
با وجود برخی ابهامات و کندی در روند اداری، شواهد نشان میدهد هیچ مخالفت جدی با اصل نامگذاری وجود ندارد و تنها نیازمند تکمیل مستندات و رفع پرسشهای کارشناسی است. بنابراین مسئولان استانی و ملی باید با جدیت بیشتری پیگیر این روند باشند تا این مطالبه مردمی هرچه سریعتر به نتیجه برسد. تحقق این امر، نه تنها ادای دین به تاریخ و مردم مشهد است؛ بلکه گامی مؤثر در راستای تثبیت جایگاه این شهر بهعنوان یکی از کانونهای اصلی رشد و پیروزی انقلاب اسلامی خواهد بود.
نظر شما